Bepaalde gebeurtenissen kunnen diep ingrijpen in je leven. Schokkende ervaringen zoals een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident kunnen zich blijven opdringen door bijvoorbeeld flashbacks en nachtmerries. Men spreekt dan meestal van een posttraumatische stress-stoornis. Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van zo’n schokkende ervaring.
Proces EMDR
De therapeut zal je vragen om aan de gebeurtenis terug te denken, inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie over de traumatische beleving te verzamelen. Daarna wordt het verwerkingsproces opgestart.
De therapeut zal vragen de gebeurtenis opnieuw voor de geest te halen. Maar nu gebeurt dit in combinatie met een afleidende stimulus. Je wordt bijvoorbeeld gevraagd om een bewegend lampje op een lichtbak te volgen of door geluiden die door middel van een koptelefoon afwisselend links en rechts worden aangeboden. Er wordt gewerkt met ‘sets’ (series) stimuli. Na elke set neem je even rust. De therapeut zal je vragen wat er in gedachten naar boven komt. De EMDR-procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties. Vaak verandert er wat. Na elke set word je gevraagd je te concentreren op de meest opvallende verandering, waarna er een nieuwe set volgt.
Resultaten EMDR
De sets zullen er langzamerhand toe leiden dat de herinnering haar kracht en emotionele lading verliest. Het wordt dus steeds gemakkelijker om aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken. In veel gevallen veranderen ook de herinneringsbeelden zelf en worden ze bijvoorbeeld waziger of kleiner. Maar het kan ook zijn dat minder onprettige aspecten van dezelfde situatie naar voren komen. Een andere mogelijkheid is dat er spontaan nieuwe gedachten of inzichten ontstaan die een andere, minder bedreigende, betekenis aan de gebeurtenis geven. Deze effecten helpen om de schokkende ervaring steeds beter een plek te geven in jouw leven.
Een praktijkvoorbeeld
We hebbe EMDR ingezet bij een meisje dat hulp nodig had om een ongeluk te verwerken. Met toestemming van haar moeder maakte Gea Knol, speltherapeut bij at.zorg, er deze video over. De tekeningen zijn van onze collega Bernhard Los.